معلول ذهنی person with intellectual disability (فرد با ناتوانی هوشی رشدی)فردی است که دارای نقص در کارکردهای هوشی (عقلانی) مانند حل مسئله،برنامه ریزی,استدلال و قضاوت) همچنین دارای نقص در عملکرد سازگارانه (ارتباط،مشارکت اجتماعی و زندگی مستقل) در حوزه عملی و اجتماعی و مفهومی بوده و نمره هوشبهر آنها براساس آزمون های استاندارد حداکثر۵ ۷۰ باشد. این نقص در دوران رشد (زیر ۱۸ سال ) رخ می دهد. فرد با ناتوانی هوشی رشدی ( معلول ذهنی) مقیم در خانه های کوچک در اینجا فرزند نامیده میشود.
خانه های کوچک معلولان ذهنی خفیف ( افراد با اختلال هوشی رشدی)
واحدی است که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با کسب مجوز از سازمان بهزیستی تاسیس گردیده و تحت نظارت و مطابق دستورالعمل های سازمان به فرزندان معلول ذهنی خفیف مجهول الهویه، بی سرپرست یا فاقد سرپرست موثر ، ارائه خدمت می نماید. فرزندان در اینگونه خانه ها علاوه بر برخورداری از اقدامات مراقبتی با رضایت قیم از خدمات مهدهای کودک, مدارس و مراکز روزانه توانبخشی، خدمات درمانی و توانبخشی خارج از خانه بهره مند شده و در داخل خانه ها نیز تحت آموزش های متنوع در زمینه های رشدی و مورد نیاز قرار میگیرند. هدف غایی در این خانه ها مشارکت در انجام امور شخصی به منظور تقویت حس مسئولیت پذیری متناسب با سن و توانمندی و امکان زندگی مستقل فرزندان می باشد
شرایط اختصاصی پذیرش فرزندان
معلول ذهنی خفیف ( افراد دارای ناتوانی هوشی رشدی خفیف) مجهول الهویه، بی سرپرست و یا فاقد سرپرست موثر
- تعیین قیم قانونی برای افراد مجهول الهویه و فاقد سرپرست موثر
- پذیرش در خانه های کوچک از سن ۲ سالگی و بدون سقف سنی بوده لیکن تفکیک جنسیتی از ابتدا بایستی رعایت گردد.
شرایط ترخیص
با عنایت به شرایط معلولین و هدف اصلی از تاسیس این خانه ها که دست یابی به استقلال فردی و اجتماعی و در نهایت فراهم آوردن شرایط زندگی مستقل می باشد، ضرورت دارد در صورت احراز شرایط استقلال فردی و اجتماعی فرزندان خانه های کوچک، به تشخیص کمیته توانبخشی استانی فرزندان از خانه ترخیص گردند.
- شناسایی سرپرست و فراهم شدن امکان ترخیص به خانواده
- واگذاری حضات کودکان معلول ذهنی به خانواده هایی که شرایط احراز سرپرستی را داشته باشند ، حضانت فرزندان با هماهنگی معاونت امور اجتماعی خواهد بود.
- ازدواج حمایت شده و تحت نظارت مددکار سازمان
بدیهی است ترخیص توانخواهان با هماهنگی اداره بهزیستی شهرستان و استان صورت میپذیرد و پس از ترخیص فرزندان پیگیری مسائل مربوط به آنان توسط کارشناس بهزیستی شهرستان از مبادی ذیربط صورت میپذیرد.
خدمات ارائه شده:
- خدمات مراقبتی شبانه روزی
- پیگیری خدمات توانبخشی ، پزشکی ، آموزشی ، اجتماعی، حرفه ای و اشتغال
- پیگیری خدمات هنری و ورزشی بسته به وضعیت معلولان
- برگزاری فعالیت های فوق برنامه با هماهنگی بهزیستی شهرستان و استان
- ایجاد شرایط مناسب و امن در اوقات فراغت
خانه کوچک یاسین
خانه کوچک یاسین با هدف ایجاد سرپناه و توانمندسازی معلولین براساس دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور در سال ۱۳۸۶ تاسیس شده است، در حال حاضر در دو فاز با ظرفیت ۲۰ نفر دختر کم توان ذهنی با درجه معلولیت ذهنی خفیف که بی سرپرست یا فاقد سرپرست موثر می‌باشند با ۹ نفر پرسنل به شرح یک مربی آموزشی، شش مراقب ، یک مسئول فنی، یک مدیر داخلی، و یک نفر مددکار فعالیت مینماید.رسالت اصلی خانه‌های کوچک رساندن توانخواهان به سطحی از استقلال فردی و اجتماعی است تا توانخواهان بتوانند به جامعه ورود کرده و زندگی عادی مثل سایر افراد جامعه را تجربه کنند. علاوه بر خدمات آموزشی و توانبخشی ارائه شده در مرکز، توانخواهان از خدمات آموزشی مراکز حرفه آموزشی و مدارس استثنایی نیز برخوردار می شوند،که با ارائه این قبیل آموزش ها زمینه توانمندسازی و استقلال آنان از طریق اشتغال، ازدواج، واگذاری حضانت به افراد متقاضی، اصلاح محیط خانواده و … فراهم میشود
